الگوی خواب کودکان تفاوت عمده ایی با الگوی خواب بزرگسالان دارد بسیاری از مشکلات خواب کودک که سبب آشفتگی و نگرانی والدین می شود روندی طبیعی در تکامل کودک محسوب می شوند .
شیرخواران حداقل تا ٣ ماهگی ٨-١٢ بار در شبانه روز نیاز به تغذیه دارند و بیش از ٤-٥ ساعت درهر نوبت نمی خوابند ولی این بدان معنی نیست که ما نمی توانیم این وضعیت را بهتر کنیم ،
نکته اول این است که باید مطمئن شویم که مشکل خواب کودکمان بدلیل بیماری نیست ، برخی بیماریها می توانند دلیل اختلال خواب در کودکان باشند .اینها شامل موارد ذیل هستند :
١- عفونت گوش
٢-عفونتهای مجاری ادراری
٣-انگلها و کرمهای روده ای
٤-تب
٥-عفونت تنفسی
٦-حساسیت به پروتئین شیر گاو
٧-نامنظمی تنفس و لوزه سوم بزرگ
اگر به هر کدام از دلایل فوق مشکوک هستید با متخصص کودکان خود مشورت کنید .
چند نکته مهم درباره مشکلات خواب کودکان و برخی راه حلها
۱) آیا کودک شما آماده خواب شب است ؟
به دلایل هورمونال اکثر شیرخواران سیکل خواب و بیدار شدنشان تا ١٢ هفتگی و یا حتی بیشتر کامل نمی شود ولی ما می توانیم به آنها کمک کنیم که این روند سریعتر اتفاق بیافتد ، برای رسیدن به این هدف کودک خود را هر روز صبح حتما در ساعت معین از خواب بیدار کنید و در طول روز (صبح یا عصر ) در معرض نور روز قرار دهید ، پرهیز از نورهای مصنوعی قبل و در طول خواب بخصوص نورهای ال ئی دی نکته بسیار مهمی است ، چرا که این نورها سبب مهارساخت هورمون ملاتونین ( هورمون خواب) در مغز شده و حتی تماس کوتاه مدت با نور آبی تا ١ ساعت یا بیشتر می تواند تاخیر در خواب کودک ایجاد کند.
٢)برای شیرخواران تعیین زمان تغذیه بسیار مشکل است
اصولا اگر کودکتان را قبل از خواب یک نوبت تغذیه کنید تاثیر مهمی در طولانی کردن خواب شبانه دارد .
٣)بهتر است هنگام بیدار شدن شیرخوار در شب به جای اینکه بلافاصله او را تغذیه کنید اول پوشک وی را عوض کنید چرا که برخی مطالعات انجام شده نشان داده که این کار خواب کودک را بهبود می بخشد .
٤)هیجان در کودکان قبل از خواب باعث تحریک سیستم عصبی آنها و کم خوابی می شود لذا ٢-٣ ساعت قبل از خواب کودک را از هر گونه هیجان مثل : بازی یا صدای بلند دور نگه دارید .
٥)اغلب شیر خواران و کودکان در طول خواب یکسری صداها و حرکاتی شامل تکان دادن سر یا دست و پا و یا حتی گریه کردن دارند ، اینگونه بیدار شدنها طبیعی بوده و والدین حتما توجه داشته باشند که به محض بیدار شدن کودک بلافاصله عکس العمل نشان نداده ، چون بسیاری از کودکان مجدد خودشان به خواب می روند و اینگونه رفتار زود هنگام شما ممکن است در کودک اختلال خواب ایجاد کند .
متاسفانه در کشورهای شرقی از جمله ایران والدین به محض بیدار شدن کودک مداخله کرده و اجازه نمی دهند کودک (( خود ساکت کردن )) را یاد بگیرد ، و این کودکان در طول شب وقتی بیدار می شوند اینقدر گریه می کنند تا والدینشان برای ساکت کردنشان بیایند ، توجه داشته باشیم که وقتی کودک بیدار می شود از هر گونه حرف زدن با او و اجازه برای بازی کردن (در نوپایان و کودکان) و روشن کردن چراغ و نورهای مصنوعی پرهیز کرده و هر کاری انجام می دهیم آرام و ساکت باشد .
به هیچ عنوان اجازه ندهید کودکتان در بغل شما به خواب برود و به جای آن قبل از اینکه خواب آلود شود او را در تخت خواب خود بگذارید .
٦)انجام کارهای روتین قبل از خواب مثل : مسواک زدن ، دستشویی رفتن در زمان معین و ایجاد محیط مطلوب قبل از خواب و فعالیت های آرام و منظم ( مثل نوازش کودک ، کتاب خواندن و ماساژ دادن و… ) تاثیر عمده ایی در بهبود کیفیت خواب کودک دارد .
٧)اگر کودکمان چند ساعت قبل از خواب شب خوابیده باشد خیلی مشکل است که سر موقع به خواب رود ، هر چه خواب ظهر کودک زودتر باشد در خوابانیدن شب او با مشکل کمتری مواجه هستیم .
٨)توجه داشته باشیم که کودک را در زمان مناسب باید به رختخواب ببریم ، اگر کودک از زمان خوابش گذشته باشد ممکن است هایپر اکتیو شود و حرکات زیادی از خود بروز دهد و بر عکس اگر زمان خوابش نرسیده باشد ممکن است در برابر خوابیدن مقاومت کند .
٩) مطالعات نشان می دهد که کودکانی که زیر سینه مادر خواب می روند یا بعد از خواب رفتن داخل تختشان گذاشته می شوند بعد از بیدار شدن در طی شب کمتر قادرند خودشان دوباره خواب روند و مشکل خواب بیشتری دارند .
آکادمی طب اطفال آمریکا پیشنهاد می کند که کودکان حداقل طی ٦ ماه اول زندگی در کنار والدینشان بخوابند که این کار سبب کاهش سندرم مرگ ناگهانی شیر خواران شده و مراقبت از شیرخوار را برای والدین آسان تر می کند .
